زیر آسمان شب

به گزارش خبرنگار حوزه دولت باشگاه خبرنگاران، بر اساس ماده 216 آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا پانزدهم آذر ماه هر سال به مجلس تسلیم کند.

اما تاخیر در ارائه لایحه بودجه در دولت‌های نهم و دهم به روالی عادی تبدیل شده و کمترین تاخیر دولت 32 روز و بیشترین آن 75 روز در ارائه لایحه بودجه سال 90 بوده است اما در سال 92 شاهد صحبت‌های مختلفی قبل از زمان فرا رسیدن تاریخ تحویل بودجه توسط دولت به مجلس بودیم.

 دقیقا 24 آبان‌ ماه بود که لطف‌الله فروزنده معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران اعلام کرد: دولت در بحث تدوین بودجه 92 تمام تلاش خود را در فرآیندهای مختلف به‌کار گرفته تا در زمان مقرر این بودجه به مجلس ارائه شود.

وی در ادامه نسبت به برخی اعتراضات از سوی نمایندگان مبنی بر احتمال تاخیر ارائه بودجه از سوی دولت گفت‌: از بعضی از افراد و دوستان که صحبت‌هایی در مورد تحویل دیر‌هنگام این بودجه از سوی دولت می‌‌کنند، خواهش می‌کنم با ا‌ین حرف‌ها جو‌سازی نکنند تا دولت با آرامش کامل این برنامه عظیم را به موقع تحویل دهد.

اما این حرف‌های فروزنده مبنی بر ارائه به موقع بودجه به خاطره‌ها پیوست و معاون نقنینی وی در روز موعود یعنی 15 آذر ماه در گفتگو با باشگاه خبرنگاران عنوان کرد: بودجه سال 92 با حضور کارشناسان مربوطه در حال جمع‌بندی نهایی است لذا این بودجه در زمان‌بندی قانونی خود یعنی امروز (15 آذر) تحویل مجلس نمی‌شود.

ماجرای تعیین نرخ ارز مشکل اساسی یا بهانه‌؟

بعد از اینکه مشخص شد لایحه بودجه به موقع تحویل داده نخواهد شد نمایندگان به تکاپو افتاده و هر کدام در هر جایی اعتراض خود را اعلام می‌کردند و از طرفی دولتی‌ها علت تاخیر در تدوین لایحه بودجه را تعیین نرخ ارز با توجه به شرایط اقتصادی ویژه کشور با وجود تحریم‌های سنگین عنوان کردند.

پس از 3 روز از تاخیر در ارائه لایحه بودجه، مجلس و دولت بنا به درخواست احمدی‌نژاد کمیته‌ی مشترکی را متشکل از محمد‌حسن ابوترابی فرد، جعفر قادری، احمد توکلی، رضاعبداللهی، علی‌اکبر آقایی، غلامرضا تاجگردون، غلامحسین مصباحی مقدم و بهروزمرادی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت رهبردی ریاست جمهوری برای تعیین نرخ ارز در لایحه بودجه تشکیل دادند.

طبق شواهد موجود در این کمیته تصمیم گرفته شد تا برای اولین بار یک تیم کارشناسی شامل اساتید دانشگاه قیمت واقعی ارز را در کشور محاسبه و به این کمیته گزارش دهند.

این کمیته تصمیم داشت پیش از تعیین سقف بودجه سال 92 قیمت ارز را برای لایحه بودجه تعیین کند و حجم کلی بودجه را بر اساس این قیمت محاسبه و تعیین کند.  

این تصمیم در حالی گرفته شده بود که پیش از این در بررسی بودجه سال‌های گذشته ابتدا حجم کلی بودجه در نظر گرفته می‌شد و سپس قیمت ارز را محاسبه می‌کردند.

پس از سپردن وظیفه تعیین نرخ ارز به اساتید دانشگاهی، اظهار‌نظرهای مجلس و دولت برای ارائه نظر تخصصی خود آغاز شد از سویی غلامرضا مصباحی مقدم، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه به سناریوهای مختلف دولت درباره نرخ ارز در بودجه 92 اشاره کرد و گفت: دولت نرخ‌های 1500 تومان، 1750 تومان، 1800 تومان، 2000 تومان و 2500 تومان را برای دلار(ارز) در لایحه بودجه 92 بصورت غیررسمی به مجلس پیشنهاد کرده است.

به گفته وی، بنظر می‌رسد همان نرخ 1750 تومان یا 2000 تومان برای بودجه سال آینده تصویب شود چراکه در گفت‌وگوهای غیررسمی نمایندگان و دولتی‌ها در خصوص این دو نرخ بیشتر به اجماع رسیده بودند.

اما از سوی دیگر ممبینی معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در مورد تعیین نرخ ارز در بودجه اعلام کرد: نرخ ارز در بودجه 92 زیر 2400 تومان خواهد بود.

ممبینی: بودجه انقباضی است‌/ حسینی: بودجه انقباضی نیست

اما اگر از این ماجرا و اعلام نظر کارشناسان بگذریم باید به این نکته اشاره کرد که آیا بودجه‌‌ کشور با توجه به شرایط تحریم‌ها و اقتصادی باید انقباضی تدوین شود یا خیر؟

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور با تشریح ویژگی‌های بودجه 92، از رویکرد "انقباضی شدید" در این لایحه سخن گفت و افزود: به طور قطع قیمت‌گذاری ارز در لایحه بودجه سال آینده کمتر از قیمت ارز در مرکز مبادلات ارزی خواهد بود.

وی عنوان کرد: در بعضی از موضوعات مانند برخی مصارف زودگذر که ممکن است خروجی آن خیلی حرکت رو به جلو برای ما ایجاد نکند لذا نگاه ما در بودجه، انقباضی شدید است.

اما مثل اینکه در این مورد هم اختلاف‌نظرهایی وجود دارد به طوری که حسینی وزیر اقتصادی دولت با تاکید بر اینکه مطمئنا دولت به سوی بودجه انقباضی پیش نخواهد رفت، اعلام کرد: باید به سمت بودجه‌ای رفت که عموم مردم را در نظر بگیرد از این رو سیاست بودجه انقباضی در شرایط فعلی مناسب نیست و دولت تاکیدی بر آن ندارد و طبیعی است که در شرایط تحریم پیش لایحه‌ی بودجه باید انعطاف‌پذیر بوده بالاترین بهره‌‌وری را در نظر بگیرد و ابتکار لازم را داشته باشد.

بنابراین باید دید که دولت برای این اختلاف‌نظر خود چه چاره‌ای می‌اندیشند و سرانجام چه تصمیمی را برای نوع تدوین لایحه بودجه می‌گیرد.

این درحالی است که بهارستان‌نشینان در این بین بی‌کار ننشسته‌اند و هر روز برای دولت خط و نشان تازه‌ای می‌کشند.

فرصت برای تصویب بودجه تا پایان سال وجود ندارد / دولت عزمی ندارد

سبحانی‌نیا عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه تاکنون خبری از ارائه بودجه به مجلس نیست، گفت: به نظر نمی‌رسد "دولت" عزمی برای ارائه "بودجه 92"  به مجلس طی روزهای آتی نداشته باشد و با توجه به گذشت دو ماه از زمان قانونی ارائه بودجه به مجلس، هرچه این امر به تعویق بیفتد، شانس رسیدگی به بودجه در سال جاری به صفر می‌رسد. 

وی در ادامه افزود:‌ تاخیر دولت در ارائه بودجه سبب می‌شود مجلس مانند دو سال گذشته تصویب "بودجه دو دوازدهمی" را در دستور کار خود قرار دهد. 

عضو هیئت‌رئیسه مجلس همچنین اظهار داشت: مجلس برای بررسی و تصویب بودجه،حداقل 40 تا 45 روز زمان نیاز دارد ولی قاعدتا بحث‌ها در جریان بررسی بودجه در مجلس طولانی می‌شود و این زمان به 50 تا 55 روز به طول می‌انجامد، لذا مجلس در بررسی لایحه بودجه با محدودیت زمانی مواجه خواهد بود.

حجت‌الاسلام محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رئیس مجلس در اعتراضات نمایندگان به دولت در خصوص تاخیر دولت در تدوین بودجه عنوان کرد: طبق قانون، لایحه بودجه را باید دولت ارائه کند، زمان بسیار کم و محدودی برای بررسی بودجه باقی‌مانده و مجلس با محدودیت‌های جدی زمانی روبرو می‌شود، در ضمن دولت باید بداند همراه لایحه بودجه باید لایحه یک دوازدهمی نیز ارائه کند.

مجلس خود بودجه کشور را ارائه کند

قاضی‌پور هم با یک پیشنهاد بی‌سابقه انتقاد خود را به دولت نشان داد و در اخطاری در خصوص دیرکرد ارائه بودجه توسط هیئت دولت اعلام کرد: 15 بهمن مجلس مجددا باز می‌شود و دو ماه از زمان قانونی ارائه بودجه گذشته است، بنابراین 45 روز به عید باقی می‌ماند که اگر نمایندگان یک ساعت هم تعطیلی نداشته باشند و عین 45 روز را کار کنند باز پنج روز کم می‌آید.

وی در مورد پیشنهاد خود گفت: بنابراین پیشنهاد می‌کنم هیئت رئیسه مجلس طرح بودجه 92 را ارائه کند چرا که از این دولت لایحه بودجه در نمی‌آید.

دولت تعمدا بودجه را تحویل نمی‌دهد‌/ دست‌هایی پشت پرده است

سید شریف حسینی عضو هیئت رئیسه مجلس دولت را از اعلام نظر خود بی‌بهره نگذاشت و در خصوص دیرکرد دولت در تدوین بودجه اظهار داشت: در شرایط کنونی تعمدا دولت بودجه را تدوین نمی‌کند و به مجلس نمی‌فرستد و برخی برای این تاخیر برنامه‌ریزی کردند.

وی با اشاره به سابقه تدوین بودجه در کشور گفت: در سال‌های گذشته با نظر مثبت به این مسئله نگاه می‌کردیم ولی در شرایط کنونی تنها به این نتیجه می‌رسیم که تعمدا این بودجه تدوین نمی‌شود و به مجلس ارسال نمی‌شود.

حسینی خاطر‌نشان کرد: برخی کارشناسان معتقدند که باید بودجه در لحظات پایانی سال به مجلس ارسال شود تا همه شرایط سال آتی از نظر تحریم‌ها و قیمت نفت مشخص شود ولی این تنها به کشور در تدوین بودجه‌ای کارشناسی شده لطمه وارد می‌کند.

عضو هیئت رئیسه مجلس با تاکید بر اینکه برخی به دنبال مسائلی خاص هستند، افزود: در شرایط کنونی به دنبال ایجاد روزنه‌هایی در بودجه هستند تا بتوانند در شرایط مختلف هر طوری که بخواهند از آن استفاده کنند و به این دلیل بودجه را دیر تحویل می‌دهند که مجلس به دلیل فشار کاری در بررسی بودجه این روزنه‌ها را نبیند.

حسینی خاطر‌نشان کرد: در بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیده‌ایم که بودجه سال‌ آینده به این زودی‌ها به مجلس ارسال نمی‌شود و به این دلیل انتظار ارسال آن را نیز نداریم.

وی تاکید کرد: در شرایط کنونی وضعیت بودجه حساس است زیرا بودجه سال آینده بودجه‌ای مقاومتی است و برای دولت آینده نیز تدوین می‌شود و باید به نحوی بودجه نوشته شود که دولت آینده بتواند فعالیت خود را به درستی آغاز کند.

عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی افزود: دولت بهتر است هرچه سریع‌تر بودجه را تدوین کند و برای بررسی و تصویب آن را در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار دهد.

نامه لاریجانی به مقام معظم رهبری بابت تاخیر ارائه بودجه/  نامه مصباحی‌مقدم به احمدی‌نژاد

حال اگر از این سخنان بگذریم نمی‌توان از نامه‌های آقایان لاریجانی رئیس مجلس و همچنین مصباحی‌مقدم رئیس کمسیون برنامه و بودجه برای ارسال هر چه سریع‌تر بودجه از سوی دولت گذشت، علی لاریجانی در جلسه علنی 27 دی ماه مجلس گفت: در این جا لازم می دانم بگویم که تاخیر دولت در ارسال لایحه بودجه برای کشور مضر است و من این موضوع را خدمت مقام معظم رهبری نیز طی نامه ای اعلام کردم که تاخیر دولت در ارایه لایحه بودجه مضراتی را برای کشور دارد و آیین نامه داخلی مجلس نیز ضوابط خاص برای این کار دارد.

 
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری نیز در این باره به دولت تذکر دادند.

 
لاریجانی تصریح کرد: بنابراین دولت باید هرچه زودتر لایحه بودجه را ارایه دهد چرا که دیگر فرصت زیادی نداریم و وارد بهمن ماه شدیم و سال آینده هم انتخابات را در پیش داریم و هر چه زودتر این موضوع باید سامان پیدا کند.

همچنین حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای خطاب به دولت، خواستار ارائه به موقع لایحه بودجه سال 1392 کل کشور شد.

چه زمانی بودجه تقدیم مجلس می‌شود/ احمدی‌نژاد به فکر ثبت رکورد جدید

اما در جدیدترین اخبار، وزیر اقتصادی دولت اعلام کرده با توجه به برگزاری جلسات مشترک و جمع‌بندی نهایی احتمالا بودجه 92 کشور هفته آینده به مجلس تقدیم خواهد شد.

بنابراین باید صبر کرد و منتظر ماند تا ببینیم دولت احمدی نژاد لایحه بودجه 92 کشور را در هفته آینده تقدیم مجلس می‌کند یا به فکر ثبت 
رکوردی جدید در زمان تاخیر ارائه بودجه است.